Σε μια μεγάλη αστική περιοχή όπως η Αθήνα, η έννοια του παραδοσιακού εργαστηρίου είναι κάτι δύσκολο να διατηρηθεί και επίσης δύσκολο να εντοπιστεί. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια σημεία εντός των ορίων της πόλης όπου η παράδοση του παλιού γαλακτοπωλείου διατηρείται ζωντανή και περνά από γενιά σε γενιά. Είναι μικρές οάσεις γαστρονομικής παράδοσης με προϊόντα υψηλής ποιότητας και διατροφικής αξίας. Το γιαούρτι, ειδικότερα, είναι σημαντικό στοιχείο της ελληνικής παραδοσιακής διατροφής και σε αυτά τα μέρη θα το βρείτε στην πιο αγνή του μορφή. Παραδοσιακό γιαούρτι είναι αυτό που παρασκευάζεται με τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή με πήξη του γάλακτος συνήθως με την προσθήκη γιαουρτιού της προηγούμενης παρτίδας. Είναι το «ζωντανό» γιαούρτι που περιέχει συγκεκριμένο, εντυπωσιακά μεγάλο αριθμό βακτηρίων γαλακτικού οξέος.
Μετά από πολλή έρευνα, εντοπίσαμε έξι μοναδικά γαλακτοπωλεία στην Αθήνα (δεν επεκτείναμε την έρευνά μας στην ευρύτερη Αττική) τα οποία παράγουν και πωλούν τα δικά τους προϊόντα. Εξαιρέσαμε μέρη που, αν και παράγουν εκλεκτά γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως ζαχαροπλαστεία, αρτοποιεία και τυροκομεία, δεν ταιριάζουν στον κανόνα του παραδοσιακού γαλακτοπωλείου. Είναι όλα μικρά οικογενειακά εργαστήρια που πασχίζουν να διατηρήσουν την ποιότητα των προϊόντων τους και να κρατήσουν την παράδοση ζωντανή.
Στάνη: Αυτό το γαλακτοπωλείο στην Ομόνοια είναι πλέον θεσμός της πόλης με ιστορία που ξεκίνησε το 1931 στον Πειραιά και από το 1949 συνεχίζεται στο κέντρο της Αθήνας. Ο σημερινός ιδιοκτήτης – εγγονός του ιδρυτή Νίκου – συνεχίζει να προμηθεύεται το γάλα από την ίδια οικογένεια της Ορεινής Κορινθίας με τον παππού του. Το πιο εμβληματικό προϊόν της είναι το στίλβον, φρέσκο πρόβειο γιαούρτι που σερβίρεται σε μεγάλες μερίδες σε πιάτο, με εκλεκτό μέλι και καρύδια. Εκτός από το γιαούρτι, εξαιρετικά και πάντα φρέσκα είναι το ρυζόγαλο και η κρέμα. Όμως το γαλακτοπωλείο έχει πλέον εξελιχθεί σε ένα πλήρες ζαχαροπλαστείο όπου μεταξύ άλλων γλυκών ξεχωρίζουν το γαλακτομπούρεκο και οι λουκουμάδες. Η φήμη της Στάνης έχει πλέον ξεπεράσει τα όρια της πόλης και είναι πολύ συνηθισμένο θέαμα να βλέπεις τουρίστες (Έλληνες και ξένους) να απολαμβάνουν τα εξαιρετικά προϊόντα της. (Μαρίκας Κοτοπούλη 10, Ομόνοια) [Φωτογραφία στην κορυφή]
Γιάννης Κοντός: Συνεχίζοντας μια οικογενειακή παράδοση πολλών δεκαετιών, ο Γιάννης Κοντός στο μικρό του εργαστήριο στη γειτονιά της Ακαδημίας Πλάτωνος κρατά ζωντανή μια παράδοση η οποία χάνεται από τα αστικά κέντρα. Το εργαστήριό του, που μένει κλειστό το καλοκαίρι που δεν υπάρχει φρέσκο πρόβειο γάλα, φτιάχνει πρόβειο γιαούρτι με εξαιρετική γεύση (με ελάχιστη οξύτητα) και σωστή υφή. Εδώ θα δοκιμάσετε επίσης κλασική κρέμα και ρυζόγαλο, αλλά και σπιτικά γλυκά με βάση το γιαούρτι όπως black forest και λεμονόπιτα. Επισκεφτείτε αυτό το παραδοσιακό γαλακτοπωλείο με πιστούς πελάτες από κάθε γωνιά της πόλης, ακριβώς δίπλα στο μοναδικό αρχαιολογικό πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνος, και δεν θα το μετανιώσετε. (Κρέοντος 9, Ακαδημία Πλάτωνος)
Τσιαπάρας: Το γαλακτοπωλείο της οικογένειας Τσιαπάρα είναι ένας θρύλος των δυτικών προαστίων της πόλης. Η ιστορία του ξεκίνησε το 1956 και σήμερα η δεύτερη γενιά συνεχίζει την παράδοση του καλού γιαουρτιού. Το πρόβειο γάλα έρχεται πάντα φρέσκο από το βράδυ (άλλο ένα εργαστήριο που μένει κλειστό τρεις μήνες το καλοκαίρι) και τα ξημερώματα αρχίζει η επεξεργασία για να γίνει ένα νόστιμο και γαλακτώδες πρόβειο γιαούρτι. Επίσης εδώ φτιάχνουν με παραδοσιακό τρόπο πηχτό στραγγιστό γιαούρτι με εξαιρετική γεύση. Τέλος, η κρέμα και το ρυζόγαλο με ήπια όχι πολύ γλυκιά γεύση συμπληρώνουν τον κατάλογο του καταστήματος. Το εργαστήριο διαθέτει και φορτηγάκι που κάνει διανομή και πώληση των προϊόντων του σε πολλές γειτονιές της δυτικής Αθήνας. Πρόκειται για ένα εργαστήριο με ανθρώπους με μεράκι, περήφανους για την παράδοση που συνεχίζουν. (Ικάρων 67, Χαϊδάρι).
Σπυράντζος: Στη γειτονιά του Κερατσινίου, που κρύβει πάντα γαστρονομικές εκπλήξεις, υπάρχει και αυτό το ξεχωριστό γαλακτοπωλείο. Εδώ και πολλά χρόνια το εργαστήριο του Σπυράντζου είναι αγαπημένος προορισμός για τους κατοίκους των γύρω περιοχών. Στο ανακαινισμένο και μοντέρνο μαγαζί πήραμε και δοκιμάσαμε πολύ καλό πρόβειο γιαούρτι με πιο υδαρή σύσταση από ότι συνήθως αλλά με εξαιρετική γεύση, και επίσης ρυζόγαλο με γεμάτη γεύση και ωραία υφή. Αξίζει τέλος να αναφέρουμε ότι φτιάχνουν εξαιρετικό σπιτικό παγωτό με φρέσκο γάλα σε πολλές πρωτότυπες γεύσεις. (Λεωφόρος Σαλαμίνος 147, Κερατσίνι)
Μπακογιάννης: Κρυμμένο στα στενά της Ηλιούπολης, το εργαστήριο του Μπακογιάννη συνεχίζει μια παράδοση που ξεκίνησε το 1956 όταν η περιοχή ήταν ακόμα βοσκότοπος. Ο γιος του ιδρυτή συνεχίζει με σύγχρονα μηχανήματα να φτιάχνει γιαούρτι με τη συνταγή του πατέρα του και να παράγει πρόβειο γιαούρτι με απαλή υφή και γεμάτη γεύση. Εκτός από γιαούρτια, κρέμες και ρυζόγαλα, φτιάχνουν επίσης παγωτό, εμφιαλωμένο φρέσκο γάλα και το δικό τους μοναδικό σοκολατούχο πρόβειο γάλα με μέλι και κακάο χωρίς ζάχαρη και πρόσθετα συντηρητικά. Αν και η φήμη αυτού του εργαστηρίου θα του επιτρέπε την επέκταση και τη μεγαλύτερη παραγωγή, ο ιδιοκτήτης και η οικογένειά του προτιμούν να διατηρήσουν την παραγωγή μικρή για να ελέγξουν πλήρως την ποιότητα των πρώτων υλών και του τελικού προϊόντος (το εργαστήριο είναι κλειστό κατά την διάρκεια του καλοκαιριού). (Χρυσοστόμου Σμύρνης 15, Ηλιούπολη)
Λούσι: Το εργαστήριο αυτό λειτουργεί από το 1935 και ιδρυτής του ήταν ένας γαλατάς από το χωριό Πανουργιάς στην Φωκίδα. Μετρώντας μέχρι σήμερα τρεις γενιές παραδοσιακής παραγωγής γιαουρτιού, καταφέρνουν να διατηρούν την ίδια ποιότητα και να συλλέγουν το γάλα τους από τα βοσκοτόπια της Αττικής. Παράγουν ποιοτικό πρόβειο, κατσικίσιο και αγελαδινό γιαούρτι, μαζί με κρέμες, ρυζόγαλα και παγωτό. Αυτό είναι το μόνο παράδειγμα στη λίστα μας με τα παραδοσιακά γαλακτοπωλεία που έχει επεκταθεί πέρα από τα όρια του αρχικού εργαστηρίου στον Άλιμο και τώρα έχει ακόμη δύο σημεία πώλησης στην Αθήνα, ενώ παράλληλα προμηθεύει διάφορα άλλα καταστήματα σε όλη την Αττική. Ωστόσο, η οικογενειακή τους φιλοσοφία παραμένει η ίδια και εξακολουθούν να ελέγχουν την ποιότητα όλες τις πτυχές της παραγωγής. (Σερίφου 6, Άλιμος / Εθνικής Αντιστάσεως 67, Καισαριανή / Παπάγου 60, Ζωγράφου)
Αυτά τα έξι μέρη είναι θεματοφύλακες της διατροφικής μας παράδοσης και όλα αξίζουν μια επίσκεψη. Παρόλο που η πόλη έχει γεμίσει από καταστήματα γαλακτοκομικών προϊόντων μεγαλύτερων εταιρειών (που ξεκίνησαν επίσης ως παραδοσιακά εργαστήρια) όπως Στάμου και Δημητρίου, που παράγουν φθηνότερα και αρκετά καλά προϊόντα, αυτά τα μικρά οικογενειακά εργαστήρια αξίζουν την υποστήριξή μας για να συνεχίσουν να παράγουν αυτούς τους διατροφικούς θησαυρούς.
[Στο χώρο των σχολίων κάντε τις δικές μας προτάσεις για παραδοσιακά γαλακτοπωλεία που ενδεχομένως δεν εντοπίσαμε.]
Επισκεφτείτε το “Travel Shop” και οργανώστε το επόμενο ταξίδι
